بررسی پی‌سنگ قاره‌ای پرکامبرین در ایران با شواهدی تازه از دگرگونی‌های کمپلکس تخت‌سلیمان در شمال خاور تکاب

Authors

  • محسن مؤذن استاد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
Abstract:

اقیانوس پروتوتتیس دو ابرقاره اوراسیا در شمال و گندوانا در جنوب را از هم جدا می‌کرده است. سرزمین ایران همانند سرزمین‌های همسایه در عمان، پاکستان، جنوب خاور ترکیه طی پرکامبرین و پالئوزوییک به ابرقاره گندوانا وابسته بوده است. مناطق پرکامبرین در ایران بیرون زدگی چندانی ندارند و به طور محدود شامل بخش‌های میانی ایران مرکزی  پیرامون ساغند و پشت بادام، ارومیه، زنجان، آنابلاغی میانه و تکاب هستند. کمپلکس دگرگونی تخت‌سلیمان در شمال خاور تکاب با طیف‌سنگ‌شناسی گسترده از انواع سنگ‌های دگرگونی متاپلیت، متابازیت، کالک- سیلیکات و سنگ‌های متااولترامافیک تشکیل شده است. بر پایه مطالعات صحرایی، سنگ‌شناسی و داده‌های سن‌سنجی ایزوتوپی U/Pb زیرکن، کمپلکس تخت‌سلیمان قابل مقایسه با دگرگونی‌های خرده‌قاره مرکزی- خاوری ایران است. بر پایه داده‌های سن‌سنجی207Pb/206Pb  سن کهن‌ترین قطعات سنگی ناهمگن (Heterogeneous) در پوسته قاره‌ای تخت‌سلیمان در حدود 2800 میلیون سال به دست آمده که قابل مقایسه با سن‌های به دست آمده در خرده‌قاره مرکزی- خاوری ایران در حدود 2400 میلیون سال پیش است. دگرگونی‌های پی‌سنگ کمپلکس تخت‌سلیمان احتمالاً مرتبط با رژیم زمین‌ساختی فشارشی فاز کوهزایی کاتانگایی در پرکامبرین است. ذوب بخشی سنگ‌های دگرگونی سپس در طی الیگوسن تا میوسن مرتبط با برخورد پایانی قاره‌ای نئوتتیس رخ داده و سنگ‌های میگماتیتی کمپلکس تخت‌سلیمان تشکیل شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

شواهدی جدید از فعالیت ماگمایی پرکامبرین و پالئوزوییک در توده قره‌باغ، شمال باختر ایران

مجموعه نفوذی قره‌باغ شامل سنگ‌های مافیکی، دیوریتی و اسیدی، بخشی از پایانی‌ترین پهنه سنندج - سیرجان در شمال باختر ایران و بخشی از کمربند کوهزایی زاگرس است. این مجموعه درون سنگ‌های دگرگونی منسوب به پرکامبرین نفوذ کرده است. سن‌سنجی به روش U-Pb در زیرکن‌های یک نمونه لویکوگرانیتی سن Ma 8/3 ± 6/558 را مشخص کرده است. در هسته برخی دانه‌های زیرکن این نمونه، سن‌های خیلی کهن تا حد Ma2400 اندازه‌گیری شده‌ا...

full text

کانه‌زایی طلای اپی‌ترمال با میزبان رسوبی عربشاه، جنوب ‌خاور تکاب، شمال ‌باختر ایران

کانسار طلای عربشاه طی فعالیت گرمابی حدود 11 میلیون سال پیش (بر پایه سن‌سنجی اورانیم- سرب زیرکن به روش LA-ICP-MS)، در شمال‌ باختر کشور تشکیل شده است. این فعالیت، بخشی از کمان ماگمایی ارومیه- دختر بوده که عامل کانه‌زایی در این ناحیه، مشابه ذخایر طلای زرشوران، آق‌دره و ساری‌گونی شده است. سنگ میزبان کانه‌زایی شامل مجموعه‌ای از توالی‌های رسوبی متعلق به پالئوزوییک زیرین است که توسط توده‌های نیمه‌ژرف ...

full text

کانی‌شناسی گارنت در اسکارن خونی، شمال خاور انارک، استان اصفهان: شواهدی از تکوین یک سامانه گرمابی

اسکارن خونی در فاصله 220 کیلومتری شمال خاور اصفهان، در پهنه ساختاری ایران مرکزی قرار دارد که در همبری زبانه‌های کوچکی از توده نفوذی گرانیتوییدی نوع I کالکافی (به‌سن ائوسن بالایی- الیگوسن) با واحد مرمر- دولومیتی لاخ به ‌سن پرکامبرین گسترش یافته است. اسکارن‌سازی متشکل از دو زیرپهنه درون‌اسکارن و برون‎اسکارن است. در این اسکارن‌ها کانه‌زایی گسترده‌ای رخ نداده است. زیرپهنه درون‌اسکارن گسترش محدود (ا...

full text

بررسی سنگ‎نگاری و پتروژنز گرانیت آی‌قلعه‌سی در خاور تکاب (شمال‌باختری ایران)

توده گرانیتی بررسی‌شده در شمال روستای آی‏‌قلعه‏‌سی در خاور شهرستان تکاب رخنمون دارد. توده نفوذی آی‌قلعه‌سی با ترکیب اصلی گارنت-مسکوویت گرانیت درون واحد ماسه‌سنگی و کنگلومرایی ائوسن نفوذ کرده و سنگ‎های هورنفلس با درجه دگرگونی ضعیف را در سنگ‌های میزبان پدید آورده است. پتاسیم‌فلدسپار، پلاژیوکلاز، کوارتز و مسکوویت از کانی‎های اصلی سازنده توده گرانیتی آی‌قلعه‌سی هستند. در این سنگ‎ها، گارنت کانی فرعی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 22  issue 88

pages  197- 204

publication date 2013-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023